Tout ça pour ça. Voilà la phrase qui résonne dans ma tête, qui tourbillonne depuis que Sonia me l’a dite. « Tout ça pour ça. Je suis là pour ça. Nous sommes là pour ça. Tout ça pour ça. » Tant d’amertume dans sa voix, une tristesse incommensurable dans ses yeux. Pourtant, elle sourit, ce même sourire que nous nous échangeons chaque lundi, comme une armure contre le désespoir. Mais aujourd’hui, ce sourire avait des fissures, et derrière ces fissures se cachaient une lassitude, une résignation que je n’avais jamais vue. Nous étions là, toutes les deux, face à cette réalité qui nous déchire, où la tristesse se mélange au désarroi, mais nous avons fait semblant, comme si de rien n’était.
Sonia, résiliente, s’accroche encore, malgré tout. Très vite, nous avons repris notre routine. Je lui ai parlé de l’extérieur, des petites choses de la vie qui continuent sans elle, tandis qu’elle me racontait l’intérieur. Le sombre quotidien, rythmé par des détails banals, mais qui cachent une souffrance insidieuse. Hier soir, à une heure du matin, elle a mené une nouvelle chasse aux bestioles dans sa cellule. Les insectes la dévorent, rampent sur son corps, sur son visage, et malgré toutes leurs demandes, on leur refuse un peu de ciment blanc pour boucher les trous d’où viennent ces créatures. Elles mettent du savon, désespérées, mais ça ne tient pas. Ca fond le savon, ça se grignote. Ça ne tient jamais. Alors, elles recommencent, chaque nuit, comme une guerre sans fin contre ces petites bêtes. Une guerre qui reflète leur propre combat, silencieux, invisible.
Nous avons meublé la discussion, comblé le vide. Aucun silence, surtout. Le silence, c’est le danger, c’est le moment où les pensées sombres peuvent surgir. Sonia m’a dit que le 10 elle ira à son procès pour nous, parce qu’elle sait à quel point ça nous blesserait si elle ne venait pas. Mais est-ce vraiment nécessaire ? Nous savons toutes les deux ce qui l’attend, ce que cette mascarade de justice lui réserve. Pourtant, elle refuse d’abandonner. Elle refuse de croire que le sort a encore pire en réserve.
Je lui ai dit de tenir bon. « Il faut y croire », lui ai-je murmuré, comme si ces mots pouvaient suffire à chasser les ténèbres. Mais est-ce que j’y crois encore, moi ? « Ta vie, la mienne, celles de nos familles, de nos amis, ne peuvent pas se résumer à ce cauchemar. Ce n’est qu’une étape, pas la fin du chemin. » Mais je sens que mes mots, aujourd’hui, n’ont pas la même force qu’avant. Je vois dans ses yeux cette tristesse sourde, cette lassitude, cette impression que le monde l’a abandonnée.
Sonia m’a demandé un gant de toilette. Juste ça. Parce que l’eau est si froide qu’elle ne peut plus se laver sans souffrir. Un gant, pour pouvoir se laver, un geste banal qui devient une épreuve dans cet enfer. De toute façon, tout dans cette prison est froid. L’eau est froide, les murs sont froids, les draps sont froids. La nourriture aussi, est froide. Elles n’ont rien pour réchauffer quoi que ce soit. La chaleur leur est refusée. Elles mangent leur nourriture directement sortie du réfrigérateur. Les soupes sont froides, les plats sont froids. Les cœurs sont froids, et peu à peu, leur âme aussi est en train de se refroidir. Petit à petit, ce froid les envahit, de l’extérieur à l’intérieur.
Elle tente de me cacher les détails les plus durs, mais je vois bien ce qui se passe. Je connais ma sœur. Ses yeux ne peuvent pas mentir.
Et moi, je suis là, impuissante, mais chargée de tant de messages. Hier, j’ai reçu un flot ininterrompu de soutien, des gens qui m’ont dit de dire à Sonia qu’ils avaient tout essayé, qu’ils s’étaient battus pour elle. Qu’ils avaient trempé leurs doigts dans l’encre pour elle, pour tous les autres, pour toutes celles et ceux qui sont oubliés, et qu’ils ne s’arrêteront pas. Ils seront toujours là, encore et encore, qu’elle le sache, qu’elle le sente, même derrière ces murs.
J’espère que ces paroles lui apporteront un peu de réconfort, qu’elles raviveront une flamme vacillante au fond d’elle. Mais aujourd’hui, pour la première fois, j’ai peur que même ça ne suffise plus.
***********
هاااااذا الكل على هذا. هاي الجملة الي ترن في وذني و حارقتلي مخي، من وقتلي قالتهلي سنية. “هلي صاير فيا لكا على هذا. أنا هوني على هذا. أحنا الكلنا هوني على هذا. الهم الي عيشينوا على هذا.” برشا مرارة في صوتها، حُزن كبير في عينيها. أما،برغم هذا الكل، تضحك، نفس الضحكة الي نتبادلوها كل نهار إثنين، كيف الماسك ضد اليأس. أما اليوم، كانت ضحكة فيها شُقوق، ووراء الشقوق، فمّ التعب، و الاستسلام الي عمري ما شفتهم فيها قبل. واقفين أنا و ياها من وراء البلاّر، أنا وياها و الواقع المرير الي يقطّع فينا، حُزن مخلوط بالحيرة، أما عملنا مغناني كاينو ما صار شي
سنية الصمود، سنية الصبر، سنية تبركالله عليها عندها قوّة كبيرة، مازالت واقفة، رغم كل شي. نص دقيقة يأس و فيسع ما رجعنا لروتينّا. حكيتلها عالبرّا، عالصغيرة و الكبيرة الي عايشينهم من غيرها، و هي حكاتلي عالداخل. يوميّات سجينة عادية، أما ورى هل حكيات وجيعة صامتة
البارح ماضي ساعة متاع الليل، بدى موسم صيد جديد للحشرات في زنزانتهم. حشرات يأكلو فيهم، يدبيولهم على بدناتهم، على وجوهم، و بالرغم من كل طلباتهم، مروفزينلهم شوية جبس أبيض بش يسدو بيه الشقوق الي يخرجو منهم الهموم هاذم. يسدوا بالصابون، أما الصابون يذوب، يتاكل. ما يشدش.و الحكاية تتعاود كل ليلة، حرب بلا نهاية ضد الهموم الجامدة. حرب على حرب، حرب زايدة على الحرب الي عايشتها، حرب بالساكتة، ما يشوفها حد
حاولنا نحكيو على الشقيقة و الرقيقة، على كل شي، باسطة السكات لا. ما فمّا حتى دقيقة سكات. السكات هو الخطر، هو اللحظة الي الأفكار السودا تتسرسب و المورال يتهد. سنية قتلي نهار 10 بش تمشي لمحاكمتها على خاطرنا أحنا، خاتر تعرف الي كان ما تمشيش، بش نتوجعوا برشا. أما، قتلي عارفتها، زايد، اش بش يبدل؟ الاثنين نعرفو شنوة يستنا فيها، شنوة بش تجيبلها مسرحية العدالة. أما، لا هي تحب و لا أنا نحبها تستسلم. ما نحبوش نصدقوا الي القدر ينجم يكون أتعس من هكة
قلتلها تقعد قوية. قتتلها « لازم نآمنو”،، كيفلي هالكلمتين تكفي باش تنحي الغمّة. أما، لازمني نوري الضو لعويناتي. مش فاهمة روحي، مش عارفة كان أنا بيدي ما زلت نآمن بيهم؟ “حياتك و حياتي و حيات عايلاتنا و أصحابنا، ما تنجمش تتلخص في هالكابوس. هذي مجرد مرحلة، موش نهاية الطريق.” أما، حسيت الي كلامي ليوم ما عندوش نفس القوة و نفس القناعة. شفت في عينيها الحُزن و التعب و الإحساس الي الدنيا الكل خانتها
طلبت مني نجيبلها كاسة….كاسة بش تخفف برودة الماء على بدنها. خاتر على ماهو الما بارد ما عادش تنجم تغسل ماغير ما تتلكع و تتشوى. كاسة، باش تنجم تغسل بيها. حاجة عادية برشا، أما في هالجحيم هذا، ولات مغامرة
كل شي في الحبس بارد. الما بارد، الحيوط باردة، الملاحف باردين. حتى الماكلة باردة. ما عندهم حتى شي باش يسخنوا بيه…ممنوع.. اش كرهت والدين أم هل كلمة. الدفى مرفوض عليهم .ياكلوا في الماكلة متاعهم من الفريجيدار. الشربا باردة، والكسكسي مڤلّص. القلوب باردى ، و بشوي بشوي، الروح زادة قاعدة تبرد. البرد قاعد ياكل فيهم، من داخل و من برّة. تحاول ما تعطينيش تفاصيل تحزّن، أما نعرف اختي و نعرف شنو قاعد يصير فيها. عينيها ما تنجمش تكذب
وأنا نتفرج بالغصة في جواجيّة، ما نجم نعمل شي، ما نجمت كان نوصللها المساجات متاع الناس الي واقفين معاها. البارح، وصلني طوفان متاع دعم، ناس قالولي قول لسنية عملنا الي نجمنا، حاربنا على خاطرها. ناس غطسو صوابعهم في الحبار على خاطرها، على خاطر كل المضلومين ، على خاطر كل المنسيين. و قالولي ماناش بش نسلموا ، بش نقعدو معاها، باش نخليوها تحس دعمنا، حتى و هي ورا الحيطان
يا ربي ندعي، انشالله الكلام هذا يفرحها شوية، نتمنا يرجعلها شوية أمل، نتمنا يجيبلها شوية راحة، ويعود يشعل الشمعة الي قاعدة بالشوية تطفى في قلبها. أما اليوم، لأول مرة، خايفة حتى هذا ما عادش يكفي
Ramla Dahmani Accent